پروژه 24

دانلود تحقیق رشته حقوق جایگاه مصلحت در حقوق مدنی

تعداد صفحات: 130

فرمت: word

مصلحت عنصر زیر بنایی فقه اسلامی و در بردارنده روح مشترك تمام احکام است. علی رغم اینکه در نظر فقهاي شیعه به عنوان یک منبع مستقل به شمار نمی رود؛ لکن در ذیل عقل و مقاصد کلان شریعت قابلیت استناد دارد و نباید از کاربرد مصلحت در هنگام تزاحم احکام، ملاکات، مصالح و همچنین کارایی مصلحت در مقام تفسیر غافل ماند. بنابراین تبیین مفهوم این عنصر و جایگاه آن به لحاظ محوریت و دخالت آن در تشریع و استنباط احکام در فقه امامیه ضروري به نظر می رسد. همچنین، هرچند در ابتدا ذهن هر حقوقدان با شنیدن واژه مصلحت منصرف به مسائل حقوق عمومی می گردد، لکن نقش آفرینی مصلحت در حوزه حقوق مدنی امري غیر قابل انکار است. اما از آن جا که تبیین جایگاه مصلحت در این حوزه نیازمند اثبات حضور مهم این عنصر در فقه شیعه می باشد، لذا پژوهش حاظر بر آن است تا پس از تبیین مفهومی مصلحت و اثبات جایگاه کلیدي آن در فقه امامیه ،با بررسی مصادیق بارز نقش آفرینی مصلحت در حوزه حقوق مدنی و پاسخ گفتن به ابهامات موجود در این زمینه به تبیین جایگاه مصلحت در این حوزه بپردازیم.

بررسی نقش مصلحت در استنباط احکام بحثی است که با توجه به غموض مطالب آن و هچنین اهمیت روز افزونش در عرصه اجتماعی و حقوقی از ضرورت بسیار بالایی برخوردار است. هر چند در فقه شیعه مصلحت به عنوان یک مساله حکم ساز تلقی نشده است لکن مسیري است که در سایه عقل و کشف مقاصد شریعت از آن استفاده می گردد.¹ بنابراین در میان فقهاي شیعه نیز این مطلب امر نامانوسی نبوده و همواره در خلال مطالب به این مبحث نیز پرداخته شده و مطالعات نسبتا مفصلی در این خصوص ارائه شده است.

و اما در حقوق موضوعه مطالعات مربوط به مصلحت بیشتر در حقوق عمومی و حقوق جزا مطرح شده است و شاید در ابتداي امر مباحث مربوط به مصلحت ذهن ما را از این جهت منصرف کند و این امر ممکن است منجر به غفلت از نقش آفرینی این عنصر اساسی در سایر حوزه ها گردد، که یکی از این موارد حقوق خصوصی است .